Emekliliğe takılanların düzenlemesi adım adım sona yaklaşıyor. Emeklilik yaşına (EYT) ilişkin düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanunda Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşmeleri sürüyor. Parlamento.
Konuyla ilgili olarak AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, “EYT yönetmeliğini Salı günü TBMM Genel Kurulu’na taşımayı planlıyoruz.”
Komisyona bilgi veren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Kürşad Arat, Türkiye’de son emeklilerin yaş ortalamasının 54, EYT olarak tanımlanan kümelenmenin yaş ortalamasının ise 48,5 olduğunu belirtti.
13.9 milyon emekli var
Nüfusun yaşlanmasıyla birlikte emekli sayısında artış yaşandığını belirten Arat, 2000’li yılların başında 6.5 milyon olan SGK’dan emekli maaşı alan kişi sayısının bugün prestijiyle 13.9 milyona ulaştığını kaydetti. .
Arat, aktif/pasif sigortalı oranının 2 civarında olduğunu açıkladı.
EYT düzenlemesinin SGK’nın mali yapısına etkisine değinen Arat, “Bugün itibariyle SGK’da gelir-gider oranı yüzde 96,2. Bu oran yüzde 100 olmadığı için SGK’da açık var. Bu açık yüzde 0,30 ile tarihin en düşük seviyesinde.” dedi.
Kürşad Arat, EYT kapsamına girebilmek için 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalılığa başlama, prim günü ile sigortalılık süresini tamamlamış olma ve gelen yaş şartını taşımama şartlarını taşıdığını belirtti. 1999’da “2 milyon 250 bin kişi bu şartları sağlıyor. EYT üyesi olanları gördük ve maliyet hesaplarını ve kişi sayısını ona göre hesapladık” dedi.
Bayram ikramiyesi de alacaklar.
EYT’nin maliyetinin unsurlarını anlatan Arat, şunları kaydetti:
“Emekli maaşı yani emekli olduktan sonra ödeyeceğimiz maaş bir maliyet unsurudur. İkincisi prim kaybı yani bu kişilerin tamamı emekli olursa ve hiç çalışmaz ise SGK’nın 100 TL kaybı olacaktır. Bundan dolayı sigorta primi bizim maliyetimiz Üçü bayram ikramiyesi bu yasa çıktıktan sonra ikisi de bayram ikramiyesine hak kazanıyorlar.Dört 4/A SSK’lılar için düşündüğümüzde maliyet unsuru şu şu: Burada da kamu çalışanları var.Kamu çalışanlarının hem maaşı hem de kıdem tazminatı var.Maaş tasarrufu var ayrıca emekli olanların yerine geçeceklere maaş yükü var.Bunun konsolide etkisini görüyoruz, kamu çalışanı bütçe etkisi ise 9,5 milyar olarak gerçekleşti.
EYT olarak tanımladığımız bu şartları taşıyanlardan ne kadarının çalıştığına baktığımızda yüzde 87’si çalışıyor yani emekli olduktan sonra da büyük ihtimalle çalışmaya devam edecekler. Teknik olarak bunlarda herhangi bir prim kaybı beklemiyoruz. Aynı kişilerin, muhtemelen çalışıyorlarsa emekli olduktan sonra da çalışmaya devam etmelerini bekliyoruz. 4/A’lar için prim kayıpsız maliyetin 194,4 milyar, prim kaybı durumunda ise 255 milyarın ortalarında olacağını tahmin ediyoruz. Ancak kesin sayı mümkün değil çünkü bu kümede emekliliği hak ettiği halde emekli olmayı tercih etmeyenler olabilir.
Emeklilik oranında bir değişiklik olmayacağının altını çizen Arat, “Asgari emekli maaşı 5 bin 500 lira. Mevcut sistemde prim ödeme gün sayısı, hizmet yılı, sigorta branşına göre herkese farklı ödeme yapılabiliyor. ve kâr, kişiden kişiye değişir.”
EYT üyelerinin emeklilik işlemlerinin ne kadar sürede tamamlanacağını ve yeterli personel bulunup bulunmadığını anlatan Arat, “Bunun teknik alt yapısı üzerinde uzun süredir çalışıyoruz. Talepleri alıp değerlendirmeye alacağız. sistem mümkün olan en kısa sürede.”
