Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Kısım Lideri Doç. Dr. Esennur Sirer, şiddetin güldürü dizileri ile normalleştirilmeye çalışıldığını belirtti.
Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Sirer, RTÜK tarafından 2020 yılında yapılan araştırmada toplumun en çok cinsel şiddet içerikli sahnelerden rahatsız olduğu sonucunun ortaya çıktığını kaydetti.
Sirer, televizyonun yaşanılan çağda yeni epistemolojinin kumanda merkezi olduğunu belirterek, “Pek çok ifade ve yaşama biçimi televizyonun yönlendirmesiyle şekilleniyor. Bir gece önce izlenen futbol maçı ya da televizyon dizisindeki genç kızın dramı günlük konuşmaların konusunu teşkil ederek hayatımıza nüfuz ederken pek çok tutum ve davranışın de belirleyicisi oluyor. Hatta dizi filmlerde yer alan karakterler topluma rol model teşkil ediyor.” sözlerini kullandı.
Sirer, Neil Postman’ın Televizyon: Öldüren Cümbüş isimli kitabında bir psikiyatristin söylediği üzere, hepimiz kumdan şatolar yaparız. Sorun bu şatoların içinde yaşamaya kalktığımız vakit ortaya çıkar sözlerinin yer aldığını belirtti.
Sirer, “Kitapta televizyonun görüntünün gücünü kullanarak her eve girdiği ve bir ce-ee dünyası yarattığı anlatılıyor. Bu büyülü dünyada her şey mümkün görünüyor. Ancak gerçek hayatta böyle bir durum söz konusu değil.” değerlendirmesinde bulundu.
Günümüzde televizyon ile yetişmiş ve büyülenmiş jenerasyonlar var olduğunu belirten Sirer, şunları kaydetti:
“Bu jenerasyonlar ömürlerini televizyon üzerinden şekillendiriyor. Hayatı televizyonun penceresinden manalandırmak kolay gelse de pek çok sorun yaşama yansıyor. Bunların başında da kapının dışındaki hayatın inançsız bir yer olduğu kanısı geliyor. İzlenirliği artırmak televizyonun temel maksadıdır. Bu nedenle televizyonların dizi sinemalarda izlenirliği daima kılmak için dramatik yapıyı kurarken çatışmalardan faydalandığını söyleyebiliriz. Çatışmaların inşasında da şiddetin kıymetli bir yer tuttuğu görülüyor. Münasebetiyle şiddet, arzulanan bir şey değil, daha çok dolanıma sokulduğu için daha çok izlenen bir olgu pozisyonundadır. Tesiri de kullanım oranını katlıyor. Hasebiyle izleyici, nitel olarak daha fazla şiddet içerikli imaller izlediğini düşünüyor.”
“RTÜK’ün 2020 yılında yaptığı Televizyon Yayınlarında Şiddet Araştırması’nın sonuçlarına nazaran, iştirakçilerin yüzde 94’ü televizyon yayınlarında şiddet içeriklerinin orta ve daha yüksek düzeyde var olduğunu dile getiriyor.” yorumunu yapan Sirer şunlara dikkati çekti:
” Dünya Sağlık Örgütü şiddeti fiziksel, psikolojik, ekonomik ve cinsel şiddet olarak ayırıyor. RTÜK’ün araştırmasında iştirakçiler, dizi sinemalarda yüzde 75,4 oranı ile ruhsal şiddettin, yüzde 73,8 oranı ile de fizikî şiddetin yer aldığını düşünüyor. Yayın içeriklerinde en çok rahatsız olunan içerikler ise; yüzde 61,6 ile cinsel şiddet içerikli manzaralar, yüzde 57,2 ile fizikî şiddet içerikli imgeler, yüzde 57,6 ile ekonomik şiddet içeren manzaralar, yüzde 57,4 ile de ruhsal şiddet içeren imgelerdir.”
Sirer, televizyon izleyicisi için şiddetin sadece dram üzerinden dolaşıma sokulmadığına, komedi ve eğlence unsuru olarak da fazlaca işlendiğine vurgu yaptı.
Sirer, “Komedi ile dolayımlanan şiddet daha şirin olarak gösteriliyor. Televizyonda güldürü çeşidi üretimlerde şiddet içeren bir sözcük ya da bir hareket sonraki gün deverana sokularak herkesin gündeminde yer bulması sağlanıyor.” ifadelerini kullandı.
Dizi filmlerde giderek artan şiddet içeriklerinin izleyici için normal bir hal aldığı görüşünün bugün toplumda herkesin birleştiği nokta olduğunu belirten Sirer, sözlerini şöyle tamamladı:
“Dizi sinemalarda dramatik bir yapı içerisinde kurgulanan şiddet içerikleri normalleştirilmeye çalışılıyor. Unutulmaması gereken ise aktör ya da aktristin çatışma sona erip rol gereği düştüğü makus durumdan kurtulduğunda kendisini rol model alan izleyicinin hafızasından şiddet manzaralarının silinmediğidir.”
